کد مطلب:19928 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:11

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

مراحل سير و سلوك عملي چيست؟

عرفاي اسلامي، كمالات عرفاني را ده مرتبه دانستهاند و براي هر يك از آن، مراحل و منازل ده گانهاي معتقد شدهاند. به اين ترتيب منازل سير و سلوك را به عدد صد رساندهاند.(1) در مجموع ميتوان گفت مهمترين مراحل سير و سلوك عبارتند از: 1 - تفكر، 2 - عزم بر ترك گناه و انجام واجبات، 3 - توبه، 4 - مشارطه: در اول روز با خود شرط كند كه امروز برخلاف دستور خدا عمل نكند.

5 - مراقبه: در طول روز مواظب باشد گناهي از او سر نزند. 6 - محاسبه: به هنگام شب از خود حسابرسي نمايد. 7 - معاقبه: در برابر خطاهايي كه از او سر زده است، خود را مجازات نمايد.(2)

مرحوم ملكي تبريزي (يكي از اساتيد معروف سير و سلوك) در رساله لقاء الله، براي سير و سلوك برنامهاي را پيشنهاد كرده است.

1 - تصميم و نيت براي پيمودن اين راه.

2 - توبه صحيح از گذشته، به طوري كه او را دگرگون سازد.

3 - برگرفتن توشه راه، كه براي آن چند برنامه ذكر كرده است:

أ) در صبح، مشارطه؛ در روز، مراقبه؛ در شامگاهان، محاسبه.

ب) توجه به اوراد و اذكار و توجه به وظائف بيداري و هنگام خواب.

ج) توجه به نماز شب و خلوت با خداوند و شب زنده داري و رياضت در مسئله خواب و خوراك كه از حد لازم تجاوز نكند.

4 - بهرهگيري از تازيانه سلوك و آن عبارت است از: مؤاخذه كردن خويشتن به خاطر توجه به دنيا و كوتاهي در برابر حق و سرزنش خويش

در پايان كتابهاي رساله لقاء الله از ملكي تبريزي چهل حديث از امام خميني، مقالات از محمد شجاعي، اخلاق عملي از مهدوي كني و اخلاق در قرآن از مكارم شيرازي را معرفي ميكنيم.

پينوشتها:

1 - دكتر سيد يحيي يثربي، عرفان نظري.

2 - امام خميني، چهل حديث.